Students and Teachers Forum

क) हामीले सबै काम सम्पन्न गरेका छौँ । ख) रामसिंह भोलि काठमाडौँ जाने छ । ग) उनीहरू देशका असल .....

क) अ) स्वावलम्बी आ) बराबर ख) विश्वव्यापीकरणमा मानिस र उसको प्रतिभा, क्षमता, सीप, सिर्जना र .....

क) ‘आस्तिक’ को विपरीतार्थी शब्द नास्तिक हो । ख) ‘प्रयत्न’ को पर्यायवाची जमर्को हो । ग) .....

म राम्रो प्रतिशत ल्याएर एस्. इ. इ पास होउँला । त्यसपछि एघारमा विज्ञान विषय लिएर पढौला । .....

राजेन्द         नाम दिन्छ          क्रियापद पो                निपात ऊ        .....

6. तलका बुँदाहरूका आधारमा एउटा जीवनी लेखी शीर्षक पनि दिनुहोस् :
नाम : भैरव अर्याल
जन्ममिति : वि.सं. १९९३ साल असोज ५ गते
जन्मस्थान : कुपण्डोल, ललितपुर
शिक्षा : एम.ए सम्मको औपचारिक शिक्षा हासिल
पहिलो हास्यव्यङ्ग रचना : खोलापारिको पुरेत बाजे
प्रकाशित कृतिहरू : काउकुति, जयभुँडी, गलबन्दी, इतिश्री र दस औतार
प्रवृत्ति र विशेषता :
– नेपाली साहित्यका कथा, कविता, समालोचना, हास्यव्यङ्ग्य निबन्ध आदि विधामा सक्रिय रूपमा कलम चलाएका ।
– हास्य र व्यङ्यको मिश्रण गरी उत्कृष्ट निबन्ध सिर्जना गर्ने ।
– देशभक्ति, समाज सुधार र मानवतावादी चिन्तनलाई निबन्धमा व्यक्त गर्ने ।
– मानिसका खराब आचरण र दुव्र्यवहारप्रति तिखो व्यङ्ग्य प्रहार गर्ने ।
– समय सापेक्ष रूपमा सटिक र मार्मिक निबन्ध लेख्ने ।
मृत्यु : वि.सं. २०३३ असोज १९ गते गोकर्ण काठमाडौँ ।

भैरव अर्याल हास्यव्यङ्ग्य साहित्यकार भैरव अर्यालको जन्म वि.सं.१९९३ साल असोज ५ गते कुपण्डोल, .....

उपसर्ग : नि + वास = निवास               परि + चय = परिचय प्रत्यय : मिच् + आहा = मिचाहा         .....

उपसर्ग : परि + वर्तन = परिवर्तन              सु + योग = सुयोग प्रत्यय : सर् + उवा = सरुवा       .....

लौ = लौ दिदी पनि यहाँ आउनुभयो, हामी घर जाऔ । अकमक्क = धनवीर घण्टाघर देखेर अकमक्क पर्‍यो .....

उपसर्ग बद् + मास = बदमास बे + इज्जत = बेइज्जत प्रत्यय लेख् + ओट = लेखोट सर् + उवा = .....

क) म व्रत बस्न छाडेको हुनेछु । ख) बहिनी भैँसीलाई घाँस खुवाउँछिन् । ग) तिमीले नाटक .....

क) तिनीहरू हिमाल चढ्छन् । ख) जेठो छोरी क्याम्पस पढ्छे । ग) विद्यार्थीहरू दौडिँदै आए । घ) तिमीले .....

उपसर्ग अनु + भव = भनुभव दुर् + गन्ध = दुर्गन्ध प्रत्यय बोल् + अक्कड = बोलक्कड बढ + आलु = .....

ऊ - सर्वनाम र - संयोजन सित - नामयोगी ल - निपात मुसुमुसु - क्रियाविशेषण तिमी - .....

‘क’                                       ‘ख’ मोचन    .....

जीवाणु - जीवाणुहरु पेट भित्र पसेर पखाला लाग्यो । आलु खाएर पेडाको धाक - फुटकर कविता लेख्नेले .....

उपसर्ग : अप + वाद = अपवाद, उत् + प्रेरणा = उत्प्रेरणा प्रत्यय : खप् + आलु = खपालु, हाँस् + इलो = .....

क) खेलाडीहरू क्रिकेट खेल्दै छन् । ख) ऊ कविता लेख्नेछ । ग) विशाल नेपालगञ्ज गएको हुनेछ । घ) .....

क) म त खुब पढ्छु । ख) शेख हसिना कविता प्रतियोगितामा प्रथम भइनछिन् । ग) हामीहरू मेहनतसाथ .....

               प्रस्तुत पद्यांश साहित्यकार भरतराज पन्त (१९९०–२०६५) द्वारा लिखित .....

बोल् + अक्कड = बोलक्कड बढ + आलु = बढालु मिच् + आहा = मिचाहा चम्क + इलो = चम्किलो लेख् + ओट = लेखोट सर् + उवा .....

क. प्रस्तुत प्रश्नात्मक वाक्यांश माउजुङ बाबुसाहेबको कोट कथाबाट साभार गरिएको हो । यस कथाका .....

                                                                      .....

समूह ‘क’                                    समूह ‘ख’ पहिचान             .....

आशाले = नाम धेरै = विशेषण भइन् = क्रियापद त्यसैले = क्रिया विशेषण उनी = सर्वनाम अङ्क = .....

क) अ) पञ्चतत्त्व आ) संरचना ख) शोभाले गहभरि आँसु पारेर भनिन्, “दाजुसँग एक वचन नसोधीकन जाने .....

क) ‘गरल’ को विपरीतार्थी शब्द पीयूष हो । ख) ‘अग्नि’ को पर्यायवाची पावक हो । ग) .....

                                                                  .....

दिदी तपाईं अब एक हप्ता पछि विदेश जादैँ हुनुहुनेछ । त्यहाँ पुगेको भोलिपल्ट यति बेला काम गदैँ .....

30. क. तलका बुँदाहरूका आधारमा एउटा जीवनी लेखी शीर्षक पनि दिनुहोस् :
नाम : पारिजात (विष्णुकुमारी वाइबा)
जन्म : वि.सं. १९९४ वैशाख
जन्मस्थान : दार्जिलिङको लिगिया चियाकमान
मातापिता : अमृता मोक्तान र के. एन. वाइबा
शिक्षा : स्नातक
प्रमुख कृतिहरू : आकाङ्क्षा, पारिजातका कविताहरू (कविता सङ्ग्रह), आदिम देश, सडक र प्रतिभा, साल्गीका बलात्कृत आँसु, बधशाला जाँदाआउँदा (कथा सङ्ग्रह), शिरीषको फूल, महत्ताहीन, बैँसको मान्छे, पर्खालभित्र र बाहिर (उपन्यास) र थुप्रै कृतिहरू
साहित्यिक प्रवृत्ति : विसङ्गतिवादी, अस्तित्ववादी र जीवनवादी दृष्टिकोण राखी साहित्य, सिर्जना गर्नु, प्रगतिवादी दृष्टिकोण राख्नु ।  सम्मान र पुरस्कार : मदन पुरस्कार, गंकी वसुन्धरा पुरस्कार, सर्वश्रेष्ठ पाण्डुलिपि पुरस्कार आदि ।
मृत्यु : वि.सं. २०५०

साहित्यकार पारिजात पारिजात नेपाली साहित्यकी विशिष्ट प्रतिभा हुन् । उनले थुप्रै साहित्यिक .....

नेपाली हस्तकलाको विविध विधा मध्ये थाङ्का चित्र लेखन पनि एक मौलिक कला हो । यो चित्र लेखन कार्य .....

प्रस्तुत अंश कक्षा दसको नेपाली किताबमा सङ्कलित ‘थाङ्का’ निबन्धबाट उद्धृत गरिएको हो । यस .....

33. क) तलको निबन्धांश पढी अन्त्यमा सोधिएका प्रश्नहरूको उत्तर दिनुहोस् :
थाङ्का कलाप्रेमीहरूका लागि उत्कृष्ट कलाकृति, बौद्धमार्गीहरूका लागि आस्थाको प्रतिक र शान्तिप्रेमीका लागि शान्तिको प्रतीक  हो । थाङ्का बौद्धमार्गीहरूमा लोकप्रिय छ । गुम्बाहरूमा र घरमा समेत थाङ्कालाई सजाइन्छ र पुजिन्छ । लामा बौद्ध समुदायमा त हरेक मृतकका नाममा एउटा थाङ्का अनिवार्य रूपमा चाहिन्छ । बौद्धमार्गीहरूमा अलग अलग इष्ट देवता हुन्छन् । मान्छे मर्दा उसको देवताअनुसार अलग अलग थाङ्का चाहिन्छ । मृतकको नामको थाङ्का घरमा पूजा गरिन्छ र गुम्बाहरूमा लगेर चढाइन्छ । त्यसो त थाङ्का बौद्धमार्गीहरूले मात्र होइन, अरूले पनि किन्छन् । नेपाल घुम्न आउने कतिपय पर्यटकहरूले बुद्ध जन्मिएको भूमिको चिनोका रूपमा पनि थाङ्कालाई किन्ने गरेका छन् । पछिल्लो समयमा थाङ्काको कला र प्रविधि प्रयोग गरेर अरू धर्मका देवी देवताको चित्रहरू पनि बनाउन  धालिएको छ । त्यसैले थाङ्का सबैको लोकप्रिय छ ।

प्रश्नहरू :
अ) थाङ्का के को प्रतिक हो ?
आ) थाङ्का के के कामका लागि चाहिन्छ ?

ख) तलको निबन्धांश पढी अन्त्यमा सोधिएका प्रश्नहरूको उत्तर दिनुहोस् :
थाङ्का भन्नाले कपडा वा कागजमाथि लेखिएको चित्र भन्ने बुझिन्छ । पौभा भन्नाले पवित्र चित्र भन्ने हुन्छ । थाङ्कामा विशेषतः बौद्ध धर्मका देवी देवताको चित्र बनाइन्छ । यसमा पञ्चबुद्ध, वज्रसत्त्व, अवलोकितेश्वर, मैत्रेयी, मञ्जुश्री, वज्रपाणि, तारा आदि पर्दछन् । शाक्यमुनि बुद्धको जीवनी र मण्डला थाङ्काहरूमा लोकप्रिय छन् । त्यसो त थाङ्का प्रविधिबाट कृष्ण लीला, भैरव आदिका साथै नदी, रुख, लहरा, पहाड, अनेक जीवजन्तुहरूका चित्र पनि बनाइन्छ । थाङ्का बुद्ध धर्म सिक्ने र सिकाउने महत्त्वपूर्ण पाठ्य सामाग्री हो । यसलाई ध्यान सिक्ने र सिकाउने साधनका रूपमा लिइनछ । बौद्ध समुदायमा थाङ्कालाई घरमा राख्दा मन कामना पुरा हुने, भूतप्रेत , रोग, अनिष्ट, आदिले बास नगर्ने र शान्ति कायम हुने जस्ता विश्वास गरिन्छ । पहिले पहिले थाङ्का धार्मिक आस्थाका साथसाथै ज्ञान र ध्यानको स्रोतका रूपमा लिइन्थ्यो । अहिले यसलाई महत्त्वपूर्ण व्यावसायका रूपमा पनि लिइन्छ ।

प्रश्नहरू :
अ) थाङ्कामा के केको चित्र बनाइन्छ ?
आ) थाङ्का घरमा राख्दा के के हुने विश्वास छ ?

क) अ) थाङ्का कलाप्रेमीहरूका लागि उत्कृष्ट कलाकृति, बौद्धमार्गीहरूका लागि आस्थाको प्रतीक र .....

34. तलको अनुच्छेद राम्ररी पढी चार ओटा बुँदा टिप्नुहोस् र एक तृतीयांशमा सारांश लेख्नुहोस् :
मिथिला चित्रकलामा स्थानीय स्रोत साधनकै प्रयोग गरिन्छ । मैथिल नारीहरूले चामलको पीठो, बेसार, सिन्दुर आदि विभिन्न घरेलु, सामाग्री र वनस्पतिबाट चित्रकलामा प्रयोग हुने रङहरू बनाउँछन् । यो लोककलामा सामान्यतया सात प्रकारका रङहरूको प्रयोग गरिन्छ । ती हुन् सेतो, सिन्दुर, पहेँलो, सिन्दुरी रङ बनाइन्छ । पहेँलो रङका लागि बेसार प्रयोग गरिन्छ । नीलबाट निलो रङ बनाइन्छ । यसरी नै एक ध्वाँसोमा गोबर र गुँद मिसाएर कालो बनाइन्छ । हरियो रङ चाहिँ सिमीको पातबाट तयार पारिन्छ । चित्रमा टलक दिनुपरेमा रङमा बेलको गुदी मिसाइन्छ । मैथिली नारीहरूले बाँसको कप्टेरामा कपास र नरम कपडा बेरेर वा आफ्ना औँलाहरू प्रयोग गरेर चित्र कोर्दछन् । यस्ता चित्रहरू घरका भित्ता र भुइँका साथै घाँस र बाँसबाट बनाइएका सामानहरू, सुती तथा रेसमी कपडाहरूमा बनाइन्छन् । खास खास पूजा आजा, विवाह, व्रतबन्ध आदि चाडपर्वमा बनाइने यस्ता चित्रहरू प्रायः अस्थायी नै हुन्छन् । तापनि नारी समुदायले एकपछि अर्को पुस्तालाई कला हस्तान्तरण गर्दै आएकोले यो परम्परा आज पनि मैथिली समुदायमा विद्यमान् छ ।

बुँदाहरू : मिथिला चित्रकलामा स्थानीय स्रोत साधनकै प्रयोग गरिने, मैथिल नारीहरूले चामलको पीठो, .....

मानिस             —            नाम माथि               —           .....

क) म परीक्षा राम्रो लेख्छु । ख) उनी विद्यालय जान्छिन् । ग) हरिले सचिनलाई क्रिकेट खेलाउछ .....

क) उपसर्ग : सम् + वेदना = समवेदना, बि + रूप = बिरूप      प्रत्यय : पत्र + इका = पत्रिका, होस् + .....

क) तिनीहरूले गाई भैँसी चराएछन् । ख) तपाईंले राम्रो जागिर पाउनुभएको थियो । ग) नेपाली खेलाडीको .....

सिकाइ           —          नाम फटाफट          —          क्रियाविशेषण भन्दा .....

वि.सं. २००२ भदौ २४ गते भारतको दार्जिलिङ्गमा जन्मिएकीले लामा नेपाली गायन क्षेत्रमा प्रखर रूपमा .....

नारायणी नदीको किनारामा एउटा खुलो चौर थियो । त्यहाँ हरियो घाँस पलाएको हुँदा वरपरका गाउँबाट .....

42. क. तलको कथांश पढी अन्त्यमा सोधिएका प्रश्नहरूको उत्तर दिनुहोस् :
एकैछिन सोचेर रामचन्द्रले फेरि भने, “लक्ष्मण तिमीले स्वर्गको बयान सुनेका हौला । शास्त्रहरूमा वर्णन भएअनुसार सुखै सुखको नाम नै स्वर्ग हो । त्यसैले मानिसहरू मरेपछि स्वर्ग जान खोज्छन् । भाइ लक्ष्मण, संसारमा यस्तो स्वर्गभन्दा पनि उत्तम ठाउँ भनेको जन्मभूमि हो । मेरो विचारमा जननी र जन्मभूमि स्वर्गभन्दा पनि महान् छन् । यसको मतलब जन्मभूमि भनेर सधैँ त्यहीँ टाँसिइरहनुपर्दछ भनेको होइन । सुख सुविधा र अवसरको खोजी गर्नु मानवीय चरित्र हो । जन्मभूमिलाई नै चटक्क भुल्नु र लत्याउन चाहिँ कदापि हुँदैन । सुख र सुविधाका पछि लागेर जन्मभूमिलाई लात हान्नेहरू असल मान्छे होइनन् । त्यसैले लङ्कामा जतिसुकै वैभव भए पनि, यो हामीले जितेर पाएको भए पनि हाम्रो जन्मभूमि अयोध्याभन्दा प्यारो हुन सक्दैन । भाइ, हामीले हाम्रो जन्मभूमि छाडेको पनि चौध वर्ष हुन लाग्यो । अब हामी अयोध्या फर्कनुपदर्छ, हामीले हाम्रै जन्मभूमिलाई स्याहार्नुपर्दछ ।”

प्रश्नहरू :
अ. यो कथांशको मूल सन्देश लेख्नुहोस् ।
आ. रामचन्द्रको चरित्र चित्रण गर्नुहोस् ।

ख. तलको निबन्धांश पढी अन्त्यमा सोधिएका प्रश्नको उत्तर दिनुहोस् :
थाङ्कामा आवश्यकताअनुार विभिन्न रङको प्रयोग गरिन्छ । कुन देवी देवताको कस्तो चित्र बनाउने र कुन–कुन रङ प्रयोग गर्ने भन्ने आफ्नै नियम हुन्छ । देवी देवताका आ–आफ्ना रङ हुन्छन्, जस्तै पञ्च अमिताभ रातो, मेडिसियन निलो, भैरोचन सेतो, अमोघ सिद्धि हरियो र शाक्यमुनि पहेँलो । त्यसरी नै वज्रसत्व, अवलोकितेश्वर, सेतो तारा आदि सेतो रङको हुन्छन् । मञ्जुश्री र ज्याम्बला पहेँलो, मैत्रेयी निलो, हरियो तारा हरियो आदि रङ हुन्छन् । बुद्धको जीवनी, जीवन चक्र र मण्डलामा विभिन्न रङको संयोजन गरिएको हुन्छ । साथै मुख्य देवी देवताको आफ्नो अलग्गै एउटा रङ भए पनि पृष्ठभूमिमा भने विभिन्न रङको संयोजन गरिएको हुन्छ । कहाँ कस्तो रङ लगाउने भन्ने कुराको निधो खाइबाले गर्दछन् । थाङ्कामा प्रयोग गरिने पहिले पहिले रूखका पात, बोक्रा, जरा, खानीबाट निस्किएको रसायनिक वस्तु आदिबाट तयार पारिन्थयो । अचेत बजारमा किन्न पाइने रङको समेत उपयोग गर्न थालिएको छ ।

प्रश्नहरू :
अ. थाङ्कामा प्रयोग गरिने रङको बारेमा लेख्नुहोस् ।
आ. थाङ्का के–को प्रतीक हो ?

क. अ. प्रस्तुत कथांश पौराणिक रामायण कथाबाट अनुवाद गरिएको हो । रामायण हिन्दू धर्मको .....

43. तलको अनुच्छेद राम्ररी पढी चार ओटा बुँदा टिप्नुहोस् र एक तृतीयांशमा सारांश लेख्नुहोस् :
श्रम एक यस्तो ईश्वर हो, जो चतुर्मुख ब्रह्मा, चतुर्भुज विष्णु र त्रिनेत्रधारी शिवभन्दा पनि शक्तिशाली छ । हाम्रो सम्पूर्ण अस्तित्वको आधार नै परिश्रम हो । उपनिषद्मा परिश्रमबाटै ईश्वरले यो सृष्टि रचेको कुरा बताइएको छ । हाम्रो सभ्यता र संस्कृति पनि परिश्रमकै उपज हो । परिश्रम नगरी कसैको पनि उन्नति हुँदैन । त्यसैले परिश्रम गर्नु हाम्रो धर्म हो । परिश्रमले प्रकृतिमाथि पनि विजय पाउन सक्छ । परिश्रम हाम्रो सर्वाङ्गीण व्यक्तित्व विकासको आधार हो । मानव जीवनको महत्त्व परिश्रममा निहित छ, जीवनको सार्थकता भन्नु नै परिश्रम हो । परिश्रमबाट व्यक्ति, समाज, राष्ट्र र अन्तत: विश्व नै लाभान्वित हुन्छ । परिश्रमलाई उपेक्षा गरेर उन्नति गर्ने कुरा त छाडौँ, मानवीय अस्तित्वलाई पनि जोगाउन सक्दैनौँ । हामीले परिश्रमीरूपी फूल जति धेरै फुलाउन सक्छौँ, हाम्रो जीवन र यो धर्ती त्यति नै सुवासित र आकर्षक हुन्छ । त्यसैले भाग्यको भरमा नबसी दशनङ्ग्रा खियाएर पसिना बगाई जीवन सार्थक पारौँ ।

बुँदा टिपोट १. हाम्रो समग्र अस्तित्वको आधार भएको श्रम शक्तिशाली ईश्वरको रूपमा रहेको, २. .....

44. तलको अनुच्छेद राम्ररी पढी अन्त्यमा सोधिएका प्रश्नका उत्तर लेख्नुहोस् :
केही दिनमा शिव मन्दिर बन्यो । कैलेले बनाएको कलात्मक शिव मूर्तिको सबैले प्रशंसा गरे । मन्दिरका कारण त्यस क्षेत्रकै नाम शिवघाट राखियो । मन्दिरको सँघारको एक छेउमा शिव पार्वतीका निर्माता कैले कामी लेखियो । एक दिन कैले शिव मन्दिरमा पस्न लागेका थिए, एक जना रैथाने कुर्लिहाले । ‘ए कैले, अछुतको मन्दिर हो यो ? पानी नचल्ने जात जान्ने भएर यहाँ पस्न खोज्ने ?’ कैले छाँगाबाट खसे जस्तो भए । आँखाको अगाडि तोरीको फूल देखे र कराउन थाले, “यो मैले बनाएको मूर्ति हो । यहाँ मेरो सिप छ, श्रम छ, पसिना पोतिएको छ ।” यहाँ हुने कसैले पनि कैलेको कुरालाई ध्यान दिएनन् बरु कैले कामीले मन्दिर छोयो भनेर कोलाहल मच्चाउन थाले । मेलाका मान्छे कैलेतिर ओइरिए । कैलेले मुस्किलले फुत्किएर ज्यान जोगाए ।

प्रश्नहरू :
क. शिव मन्दिर कसले बनाएको हो ?
ख. शिवमूर्ति कस्तो छ ?
ग. मन्दिरको सँघारको एक छेउमा के लेखियो ?
घ. कैले कामी किन कराउन थाले ?
ङ. मेलाका मान्छे कैलेतिर किन ओइरिए ?

क. शिव मन्दिर कैले कामीले बनाएको हो । ख. शिवमूर्ति कलात्मक छ । ग. मन्दिरको सँघारको एक छेउमा शिव .....

45. तलको अनुच्छेद पढी चार ओटा बुँदा टिप्नुहोस् र एक तृतीयांशमा सारांश लेख्नुहोस् :
इलमीको भागमा माछा र मासु अल्छीको भागमा सधैँ आँसु भने झैँ पुरुषार्थी मान्छे जीवनका हरेक मोडमा सफलताको सोपान चढ्दै शिखरमा पुग्छ भने भाग्यको भरमा रहने मानिस आफ्नो भाग्यलाई सरापेर पश्चातापको आगोमा पिल्सिने गर्दछ । हाम्रा सबैभन्दा असल साथी हाम्रै पाखुरी हुन् । दस नङग्रा खियाएर परिश्रमको फल खानु अमृतपान गर्नु बराबर हो । महान् कवि होमरले कहाँ त्यसै भनेका हुन् र ‘परिश्रम सबैमाथि विजय हुन्छ’ भनेर । परिश्रमरूपी ईश्वरलाई अनास्था गरेर जीवनरूपी रथ किमार्थ अघि बढ्न सक्दैन । मानिसले इच्छा गरेर मात्र कहाँ हुन्छ र ? इच्छालाई मूर्तरूप दिन त क्रियाको आवश्यकता पर्दछ । क्रिया भन्नु नै परिश्रम हो । तसर्थ परिश्रम नगरी कसैले केही पनि पाउन सक्दैन । परिश्रमी जीवन नै पूज्य हुन्छ, उदाहरणीय हुन्छ । जसरी घोटिँदा घोटिँदा नदीको ढुङ्गो गोलो हुन्छ, त्यसैगरी परिश्रम गर्दा–गर्दा जीवनले पनि नयाँ रूप धारणा गर्दछ ।

बुँदा टिपोट १. पुरुषार्थी मानिस सफलताको शिखरमा पुग्ने तर भाग्यमा विश्वास गर्ने पश्चातापमा .....

46. तलको अनुच्छेद राम्ररी पढी चार ओटा बुँदा टिप्नुहोस् र एक तृतीयांशमा सारांश लेख्नुहोस् :
मातृभूमिप्रति आगाध श्रद्घा गर्ने विवेकानन्द आफ्नो देशलाई तिर्थस्थल मान्दथे । धर्म एवम् आध्यात्मिकताबाटै स्वदेशको उन्नति हुन्छ भन्ने धारणा उनको थियो । आफूले गरेका सम्पूर्ण सुकार्यको श्रेय आफ्ना गुरुलाई दिने उनको गुरु भक्ति ज्यादै महान् थियो । एकतामै ठूलो शक्ति भएकाले सबै नागरिक मिलेर राष्ट्रनिर्माण गर्नुपर्दछ भन्ने उनको विचार थियो । समाजलाई पतन हुनबाट बचाउन प्रत्येकमा आत्मविश्वास जोगाउन उनले ठोस योगदान दिए । हिन्दुजगत्कै यस्ता तेजस्वी महामानव स्वामी विवेकानन्दको अवसान सन् १९२० जुलाई ४ का दिन ३९ वर्षकै अल्पायुमा ध्यान गर्दा गर्दै भएको हो । उनले छोडेर गएका कृतिहरू आज विश्वकै मानव जातिका लागि जीवनलाई आलोकमय तुल्याउन मार्गदर्शक बनेका छन् ।

मुख्य बुँदाहरू : – मातृभूमिप्रति आगाध श्रद्घा गर्ने विवेकानन्द आफ्नो देशलाई तिर्थस्थल .....

समूह ‘क’                          समूह ‘ख’ विशिष्ट        ---------------  अरूभन्दा .....

आफ्नो = विशेषण भन्ने = विशेषण तिमीे = सर्वनाम मान्दैनौ = क्रियापद पटक्कै = क्रिया विशेषण रे = .....

क) अ) वर्गविहीन आ) मातृभूमि ख) ओहो ! हिमाली सौन्दर्यलाई देखेर म त छक्क परे .....

समूह ‘क’                         समूह ‘ख’ दुर्दशा         —————  .....